این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق آموزش مهارت های زندگی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

در ایران کارگاه‏های مهارت های زندگی طی سال‏های گذشته با اقبال روزافزونی در جمعیت مخاطب گوناگون دست یافته‏اند. بخشی از این اقبال ناشی از کارآمدی، کارآیی و کاربردی بودن این کارگاه‏ها است و بخشی دیگر ناشی از عطش مخاطبان برای آموختن آن چیزی هرگز در مجموعه ی سنتی درس‏های مدرسه بدان پرداخته نمی‏شود، درحالی که نیاز مبرم به آنها در هرگونه تعاملات بین فردی و خلوت‏های درون فردی احساس می‏گردد. درایران یونیسف درسال1376 اقدام به تهیه ی راهنمای آموزش مهارت های زندگی برای نوجوانان، زنان و جوانان نمود و با برگزاری کارگاه‏های آموزشی برای سازمان‏های دولتی و غیر دولتی، به معرفی این برنامه پرداخت. معاونت پیشگیری سازمان بهزیستی با همکاری وزارت آموزش و پرورش به تهیه اجرای آزمایشی این برنامه در چند منطقه تهران اقدام نمود و در حال حاضر به عنوان واحد اختیاری در رشته ی کار و دانش و سال اول متوسطه در شاخه ی نظری آموزش داده می‏شود. قاسم زاده؛(1384). 

طرح آموزش مهارت های زندگی که از سال 79 به صورت آزمایشی در برخی استانها شروع شده، درحال حاضر در، سی استان کشور اجرا می‏شود که طی آن مهارت های زندگی توسط کارشناسان اموراجتماعی و روان‏شناسان مبانی مورد نیاز در زندگی به افراد، آموزش داده می‏شود. توانا علمی؛(1384).
همچنین به منظور مقابله، مشکلات فوق، دفتر امور زنان و حوزه ی امور فرهنگی و رفاهی، دانشجویان وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی برآن شدند که دریک طرح مشترک، اقدام به برگزاری کارگاهی با شرکت گروهی از مشاوران ادارات مشاوره دانشجویی دانشگاه‏ها تحت پوشش آن وزارتخانه، به منظورآموزش مهارت به برگزاری کارگاه‏های آموزشی مهارت های زندگی برای جمعیت مخاطب دانشجو بنمایند. اجرای این طرح را معاونت دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران به عهده گرفت. این کارگاه آموزشی در آذرماه 1383 به مدت 48 ساعت و به میزبانی مرکز بهداشت و درمان، مرکز مشاوره و راهنمایی دانشگاه علوم پزشکی تهران در هتل شیان تهران برگزار شد. با این حال با کمال تأسف هرگونه توازنی میان عرضه ی این کارگاه‏ها و تقاضای عمومی برقرار نبوده و این موضوع به برگزاری غیرحرفه‏ای این کارگاه‏ها منجرگردیده است. بسیاری از موانع کارگاه به صورت کلاس درس یا جلسه ی سخنرانی برگزار می‏شود، در نتیجه روح کارگاهی از برنامه ی مهارت های زندگی رخت برمی‏بندد. فتی و همکاران؛(1385).

فهرست مطالب

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش آموزش مهارت های زندگی

1-2 مقدمه     11
2-2 تاریخچه ی آموزش مهارت‏های زندگی در جهان    12
3-2 تاریخچه ی آموزش مهارت‏های زندگی در ایران    12
4-2 تعریف سازمان بهداشت جهانی از مهارت های زندگی    13
5-2 طبقه بندی بین المللی مهارت‏های زندگی    13
5-1-2 مهارت عمومی، اصلی یا مشترک    14
5-2-2 مهارت های خاص یا غیرمشترک    14
6-2 کاربرد مهارت‏های زندگی(ارتباط مؤثر و جرأتمندی)    16
7-2  اهداف آموزش مهارت های زندگی    16
8-2  انواع مهارت های زندگی    17
9-2  نقش مهارت های زندگی در ارتقای بهداشت روان    19
نمودار شکل یک پنج حوزه اصلی مهارت های زندگی    19

10-2 مهارت ارتباط مؤثر    19
11-2 تعریف ارتباط     20
12-2 ضرورت و اهمیت ارتباطات    20
13-2 اصول و مقررات ارتباطات بین فردی    21
14-2 عناصر اصلی ارتباط    21
15-2 عوامل مؤثر در شروع ارتباط    21
16-2 موانع ارتباط    22

17-2 مهارت جرأتمندی    22    
18-2 قدرت ابراز وجود    23    
19-2 اهمیت مهارت جرأتمندانه    25    
20-2 شیوه های آموزش مهارت های زندگی    26    
21-2 اجرای برنامه ی آموزش مهارت های زندگی    28
نمودار شکل دوآثارمختلف آموزش مهارت های زندگی در طی زمان    28

22-2 سازگاری و ناسازگاری    28    
23-2 تعاریف در حیطه سازگاری اجتماعی    29    
24-2 تحلیل فرآیند سازگاری اجتماعی    32    
25-2 علائم بالینی اختلالات سازگاری    33    
26-2 انواع ناسازگاری    33
26-2-1 گروه اول ناسازگاران اجتماعی    33
26-2-2 گروه دوم ناسازگاران حسی و حرکتی    34
26-2-3 گروه سوم ناسازگاران ذهنی و عقلی    34
27-2 بهداشت روان و سازگاری    34
28-2 ملاک و معیارسازگاری    34

29-2 عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی    35
29-2-1 عوامل فردی    35
29-2-2 هوش    35
29-2-3 عوامل خانوادگی    36
29-2-4 عوامل اجتماعی    37
29-2-5 رسانه های گروهی    37
29-2-6 گروه همسالان    37
29-2-7 عوامل مذهبی و اخلاقی    38
30-2 سازگاری با دانشگاه    38

31-2 مبانی نظری    40
31-2-1 نظریه های روانشناسی    40
31-2-1-1 نظریه ی اریکسون    40
31-2-1-2 نظریه ی روانشناسی فردی آدلر    41
31-2-1-3 نظریه ی بین فردی سالیوان    42
31-2-2 نظریه های جامعه شناسی    44
31-2-2-1 نظریه ی ناهنجاری دورکیم    44
31-2-2-2 نظریه ی ناهنجاری مرتون    45
31-2-2-3 نظریه ی کنش اجتماعی ماکس وبر    46
31-2-3 نظریه های مددکاری اجتماعی    47
31-2-3-1 نظریه ی توانمند سازی مدافعه    47    
31-2-3-2 نظریه ی سلامت اجتماعی کییز    47
نمودار شکل سه مدل پنج عاملی کییز    48
31-2-3-3 نظریه ی مددکاری اجتماعی شناختی- رفتاری    49
نمودار شکل چهار الگوی عمومی مورد استفاده در تئوری شناختی - رفتاری    49
31-2-3-3 نظریه ی یادگیری اجتماعی     50
31-2-4 دیدگاه ها و مکاتب    50
31-2-4-1دیدگاه روان تحلیل گری    50
31-2-4-2دیدگاه علوم رفتاری    51
31-2-4-3 دیدگاه زیستی- روانی- اجتماعی    52
31-2-4-4 سازگاری اجتماعی در مکتب انسان گرایی    52
32-2 پیشینه ی پژوهش در خارج ازکشور    53
33-2 پیشینه ی پژوهش در داخل ازکشور    55
34-2 چارچوب نظری    57
35-2 مدل نظری     58
نمودارشکل پنج مدل نظری نحوه ی آموزش مهارت های زندگی(ارتباط مؤثر و جرأتمندی)    58
36-2 سئوالهای تحقیق    59
37-2 فرضیه های اصلی پژوهش    59
38-2 فرضیه های فرعی پژوهش    59

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی